24 Kasım 2012 Cumartesi

Superman II

Superman Neleri Değiştirdi?


Superman ilk çizgi roman kahramanı değildi. Ama o zamana kadar ortaya çıkmış kahramanlardan biraz farklıydı. 

En başta insan olmadığı, başka bir gezegenden geldiği daha ilk sayıda ortaya koyulmuştu. O bir yabancıydı. Uzaylı mitosu çok da yaygın değildi 1930'ların sonunda. Bilimkurgu daha emekleme evrelerindeydi. Orson Wells ünlü Dünyalar Savaşı radyo yayınını henüz yapmamıştı. O yüzden Superman'in ortaya koyduğu karakter de rahatlıkla tüm uzaylı sterotiplerinin öncüsü oldu. Bu anlamda Superman bir devrimdi. 

Fakat bu devrim küçük çapta bir devrim olarak kalacaktı. Uzun zaman Superman'in uzaylı kimliği sadece güçlerini açıklamak için kullanılacak, özellikle savaş zamanı onun sade bir Amerikalı'dan çok da farkı olmadığının altı bıkmadan usanmadan çizilecektir.

Superman'in bir başka özelliği tüm kahramanların en kahramanı olmasıdır. Güçlü kahramanlardan daha güçlüdür, hiç bir şey ona zarar veremez. Her şeyi yapabilir. Hiç bir şeyden korkmaz. Ama işin en enteresan yönü Superman'in güç kavramını tanımlamada bir araç haline gelmesidir. 

Çizgi roman tarihi Superman'den sonra da çok fazla limitsiz güce sahip kahraman gördü ve doğrusunu söylemek gerekirse bu kahramanların  bazıları yanında Superman'in ilk hali küçük bir çocuk gibi kalacaktır. Action Comics #1'de Superman'in güçleri çok güçlü olması, hiç bir şeyden (kurşunlar, silahlar) zarar görmemesi ve çok yüksek mesafeleri zıplayarak katedebilmesinden ibarettir. Uçmak bile Superman'in yetenekleri arasında yoktur henüz. 

Zamanla bu resmin değiştiğini ve Superman'in isminin hakkını verdiğini biliyoruz. Bu değişim zamanla gelen basit bir değişim değildi. Superman'in sınırları yıllar geçtikçe genişletildi. Ama genişleyen aslında bizim hayal gücümüzün sınırlarıydı. 1930'ların dünyasında bir binadan yükseğe zıplayabilen bir adam oldukça güçlü görünse de günümüzde uçmak süper kahraman dünyasında oldukça alalade bir özellik olarak algılanmakta. 

Esasen Superman'in yaptığı şey de tam buydu. Kahramanlar ve Süper Kahramanlar arasındaki çizgi Action Comics #1 ile, Superman ile çekildi. Superman tüm özellikleriyle ilk süper kahraman örneğiydi. 

Siegel ve Shuster'in eserlerinin bu derece hayati bir rolü nasıl oynadığını kesin tespit etmek kolay değil. Bir çok etken bunun sebebi olarak sayılabilir. Hatta çok da ifade edilmeyen bir tespit olarak, o dönemler sinema, roman ve çizgi sektörlerinde hakim olan pulp romanlar ve B sınıfı filmlerde kendini bulan "çabuk üret, hızlı tüket" anlayışının tam tersine Siegel ve Shuster'in Superman'in basit bir macerası üzerine 6 yıl kadar çalışmalarının bu maceranın ilk bakışta bile kendini belli etmesini sağladığı düşünülebilir.

Bir adım geriye atıp bakarsak Superman yaratcıları Siegel ve Shuster'a altın kapılar açmadı. Superman'in yayınlanmasının kesinleştiği dönemde Malcolm Wheeler-Nicholson artık National Allied Inc. ve Detective Comics Inc.'den ayrılmıştı. Siegel ve Shuster Donenfeld yönetimiyle basit bir anlaşma yaptılar. Detective Comics Inc. Superman'i yayınlayacaktı, yayın hakları Detective Comics Inc.'in olacaktı. Siegel ve Shuster 10 yıl boyunca yayınlanacak olan Superman hikayelerini yapılacak diğer bir kontrat ile sürekli yazıp çizecektiler. Bu taahütler karşılığında alacakları miktar ise 130 dolardı. Yanlış duymadınız, günümüz parasıyla 2000 dolara karşılık gelen 130 dolar karşılığında Siegel ve Shuster Superman'in haklarını Detective Comics Inc.'e devrettiler. 

Tabi ki Superman'in nelere yol açacağını Siegel ve Shuster bile tahmin edemezdi, tahmin etselerdi de bu anlaşmayı yapmazlardı. Bu anlaşma günümüzde hala süren bir hukuk savaşının başlangıcı olacaktı ama bu daha sonraki bir hikaye. Action Comics'in ilk sayısı çıktığında Siegel ve Shuster yıllardır üzerinde çalıştıkları eserlerini en sonunda yayınlatabilmenin ve hayatlarını kurtaracak, düzenli bir gelire sahip olmalarını sağlayacak  bir kontrat yapmanın mutluluğu içinde iki gençtiler sadece. 

Action Comics'in ilk sayısı ve Siegel ve Shuster ile yapılan anlaşma Harry Donenfeld'in birleştirdiği Detective Comics Inc.'deki ilk icraatıydı. Donenfeld açıkcası Action Comics'în ilk sayısını pek de beğenmemişti. Superman'i aşırı derecede uçuk bulmuştu. Editör Vincent Sullivan özellikle Superman'i kapakta kullandığı için ciddi bir fırça yedi. Superman bir süre Action Comics'in kapağında yer almadı.

Bu düşüncesine rağmen Donenfeld Siegel ve Shuster'i kendisi için çok avantajlı bir kontrat ile kendine bağladı. Bunun sonuncunda Superman'in yaratacağı hava şirketin büyümesindeki ilk adım olacaktı. Donenfeld belki  Wheeler-Nicholson gibi yaratıcı bir kişilik değildi, ama günümüzde çizgi roman bir endüstri haline geldiyse, Siegel ve Shuster ile yaptığı anlaşma sayesinde bunun önünü açmasıyla Donenfeld'in de bu dönüşümün Superman'i olduğunu kabul etmek lazım. 

Superman'in o gün halktan nasıl bir tepki aldığı konusunda çok belirli bilgilere ulaşmak zor. Ama bilinen Action Comics'in iyi bir satış rakamı yakaladığı ve satın alsın almasın insanların Superman'i sevdiği. Çizgi roman sektöründe Superman benzeri karakterlerin ortaya çıkması bu anlamda çok doğaldı, bu da hemen olmadı. Detective Comics Inc. bile benzer denemelere girmek için bir süre bekledi. 1939'a kadar Superman piyasadaki tek süper kahraman olmanın keyfini sürdü. 

Ama daha sonra hem Detective Comics Inc., hem de rakipleri Superman'i andıran süper kahramanları bir bir icat etmeye başladılar. Artık oyun Superman'in koyduğu kurallarla oynanmaya başlanacaktı. Yeni kahramanlar Superman ayarında olmasalar bile eski kahramanlardan çok farklıydılar.

Daha geriye gidip çizgi romanın dünü ve bugünüyle Action Comics'in ilk sayısına bakacak olursak, Superman'in ortaya çıkışının sektörde bugünkü resme gelmemizi sağlayacak büyük bir değişimin ilk adımı olduğu gün gibi açık görünüyor. Superman daha sonraları modernize edilen haliyle bile hep 1930'lar, 40'lar ve 50'ler Amerika'sının bir imgesiydi. Ama onun çizgi roman dünyasındaki değeri asla düşmedi. Bir çok özelliği yılları aşıp her dönemde her yaştan okuyucunun kalbini kazandı. Her zaman orjinal ve öncü oldu Superman. Çizgi roman okumaya başlayan herkesin ilk öğrendiği onun adıydı. 

Günümüzde geriye bakıldığında modern çizgi roman tarihinin başlangıç noktası olarak Superman'in ilk macerası gösteriliyor. Daha dar bir tanımlamada Action Comics #1'in çizgi romanın altın çağını başlattığı kabul ediliyor. Bu çağ 1950'lerin başına kadar sürecek, süper kahraman mitosunun ilk ürünlerinin verildiği ve Superman'in en önemli isimlerden biri olduğu bir çağ olarak tanımlanıyor. 

Action Comics'in ilk sayısı günümüzde en önemli ve en değerli çizgi roman sayısı olarak tanımlanıyor. 2010 yılında Action Comics #1'in oldukça iyi durumda korunmuş bir kopyası 1 milyon $ karşılığında el değiştirdi. Bu, tarihte bir çizgi romana ödenen en yüksek miktar. Daha önceki rekor da daha kötü durumda bir Action Comics #1'e aitti 317.000 $ ile. 

Maddi değerinin ötesinde Action Comis'in ilk sayısı Superman'in doğuşuna tanıklık etmesi vasıtasıyla her zaman çizgi roman sevenlerin kalbinde olan çok özel bir çizgi roman olacaktır.


Devamı:

Savaş Öncesi Büyüme Çabaları ve Rekabet

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder