25 Kasım 2012 Pazar

Savaş Öncesi Büyüme Çabaları ve Rekabet

Yeni Dergiler


1938 yılının nisan ayında Action Comics'in ilk sayısı çıktı. Aynı zamanda dünya ciddi bir şekilde savaşın eşiğindeydi. Almanya Çekoslovakya'yı açıkca tehdit ediyordu. Zaman zaman gerilim azalsa da herkes Almanya'nın er ya da geç Çekoslakya'ya saldıracağından ve topyekün bir savaşın çıkacağından emindi. Ama savaş yoğun çabalarla ancak eylül 1939'a kadar engellenebilecekti. 

Bu esnada Amerika hala meseleye uzaktı. Çizgi roman dünyası kendi gelişmelerine odaklanmıştı. Savaş çıktıktan sonra bile bu durum devam edecekti. 1938-1939 yılında Action Comics ile 2. Dünya savaşı arasında çizgi roman dünyasında üç önemli olay sayılabilir.

Bunlardan ilki Max Gaines'in Hary Donenfeld ile iş yapmaya başlamasıydı.

1938 yılında Detective Comics Inc. dört dergi yayınlıyordu: Action Comics, Detective Comics, More Fun Comics ve New Adventure Comics. Action Comics'in getirdiği gelirle birlikte dergiler sekmeden oldukça düzenli yayınlanmaya başlamıştı. Dört dergi de bir süre içerik ve yazarlar/çizerler açısından çok fazla değişikliğe uğramadan yayına devam etti. Kasım 1938'de New Adventure Comics isim değiştirerek Adventure Comics oldu.

Max Gaines 1930'ların başlarından beri çizgi roman ve karikatürler yapan bir isimdi. Hary Donenfeld'in arkadaşıydı. Siegel ve Shuster'in Superman'i onun elinden geçerek Donenfeld'e ulaşmış ve hayat bulmuştu. Gaines 1938 yılında Donenfeld'in kapısını yeni kuracağı şirkete finansör olması için çaldı. Donenfeld çizgi roman işinden ciddi paralar kazanmaya başlamıştı Action Comics ile birlikte. Gaines'in isteğini olumlu karşıladı. Tek şartı Detective Comics Inc.'in ortağı olan Jack Liebowitz'in yeni şirketin de ortağı olmasıydı. Gaines bunu kabul etti ve All-American Publications kuruldu. 

Detective Comics ile National Allied Publications bu arada National Comics adı altında birleşmişti (ya da birleşmek üzereydi, bu birleşmenin 1930'larda olduğu bilgisi dışında elimizde net bilgi yok) Yayınlanan dergiler Detective Comics Inc. künyesiyle yayınlanıyordu ama. National Comics daha çok iki şirket için bir üst kimlikti, zira birleşmede önce bile iki şirket herşeyleriyle aynıydı. 

All-American Comics'de aynı ailenin mensubuydu ama merkezinin fiziksel olarak başka yerde olmasıyla birlikte farklı bir şirket kimliği de vardı. Çizerler ve yazarlar paylaşılıyordu ama All-American Comics National Comics bünyesinde olmayan isimlerle de çalışıyordu. 

Bu yeni şirketin ilk yayını 1939 yılının şubat ayında (Nisan 1939 kapak tarihiyle) raflarda yerini aldı: All-American Comics. Bu dergi biraz daha eski tip bir çizgi roman dergisiydi. More Fun Comics'e yakın görünüyordu. Mizahi hikayeler ağırlıktaydı. Derginin editörlüğünü büyük ihtimalle Max Gaines yapıyordu ama künyede editör ismi yer almıyordu.

Aynı ay içerisinde çıkmaya başlayan bir diğer dergi de Movie Comics oldu. Picture Comics Inc. adı altında çıkıyordu ve National Comics çizerlerinin desteği vardı arkasında. Ama farklı bir formatı vardı bu derginin, film  karelerini tekrar çizme yoluyla film hikayeleri anlatmaya çalışıyordu. Pek ilgi görmedi ya da çok zahmetli olduğundan sadece 6 sayı yaşayabildi. Daha sonra Picture Comics Inc. adı da duyulmadı hiç. 

Ama All-American Comics daha kalıcı olacaktı. Yaklaşık 10 sene boyunca giderek daha da iyileşerek çizgi roman dünyasının altın çağında iz bırakan dergilerden biri olacaktı.

Savaş öncesi dönemle ilgili ikinci önemli gelişme ise Superman'in başarısı sonrasında Superman benzeri başka kahramanlar yaratılmasına karar verilmesi oldu. Bu iş için bir süredir Detective Comics ve More Fun Comics dergilerinde mizahi hikayeler yazan ve çizen bir isim ortaya çok parlak bir fikir atar. Ve Bob Kane ismindeki bu yazar/çizere bu karakterin Detective Comics'in 1939 Mayıs sayısına yeni bir macerasını yazıp çizme işi verilir.

Devamı:

Kara Şövalye

24 Kasım 2012 Cumartesi

Superman II

Superman Neleri Değiştirdi?


Superman ilk çizgi roman kahramanı değildi. Ama o zamana kadar ortaya çıkmış kahramanlardan biraz farklıydı. 

En başta insan olmadığı, başka bir gezegenden geldiği daha ilk sayıda ortaya koyulmuştu. O bir yabancıydı. Uzaylı mitosu çok da yaygın değildi 1930'ların sonunda. Bilimkurgu daha emekleme evrelerindeydi. Orson Wells ünlü Dünyalar Savaşı radyo yayınını henüz yapmamıştı. O yüzden Superman'in ortaya koyduğu karakter de rahatlıkla tüm uzaylı sterotiplerinin öncüsü oldu. Bu anlamda Superman bir devrimdi. 

Fakat bu devrim küçük çapta bir devrim olarak kalacaktı. Uzun zaman Superman'in uzaylı kimliği sadece güçlerini açıklamak için kullanılacak, özellikle savaş zamanı onun sade bir Amerikalı'dan çok da farkı olmadığının altı bıkmadan usanmadan çizilecektir.

Superman'in bir başka özelliği tüm kahramanların en kahramanı olmasıdır. Güçlü kahramanlardan daha güçlüdür, hiç bir şey ona zarar veremez. Her şeyi yapabilir. Hiç bir şeyden korkmaz. Ama işin en enteresan yönü Superman'in güç kavramını tanımlamada bir araç haline gelmesidir. 

Çizgi roman tarihi Superman'den sonra da çok fazla limitsiz güce sahip kahraman gördü ve doğrusunu söylemek gerekirse bu kahramanların  bazıları yanında Superman'in ilk hali küçük bir çocuk gibi kalacaktır. Action Comics #1'de Superman'in güçleri çok güçlü olması, hiç bir şeyden (kurşunlar, silahlar) zarar görmemesi ve çok yüksek mesafeleri zıplayarak katedebilmesinden ibarettir. Uçmak bile Superman'in yetenekleri arasında yoktur henüz. 

Zamanla bu resmin değiştiğini ve Superman'in isminin hakkını verdiğini biliyoruz. Bu değişim zamanla gelen basit bir değişim değildi. Superman'in sınırları yıllar geçtikçe genişletildi. Ama genişleyen aslında bizim hayal gücümüzün sınırlarıydı. 1930'ların dünyasında bir binadan yükseğe zıplayabilen bir adam oldukça güçlü görünse de günümüzde uçmak süper kahraman dünyasında oldukça alalade bir özellik olarak algılanmakta. 

Esasen Superman'in yaptığı şey de tam buydu. Kahramanlar ve Süper Kahramanlar arasındaki çizgi Action Comics #1 ile, Superman ile çekildi. Superman tüm özellikleriyle ilk süper kahraman örneğiydi. 

Siegel ve Shuster'in eserlerinin bu derece hayati bir rolü nasıl oynadığını kesin tespit etmek kolay değil. Bir çok etken bunun sebebi olarak sayılabilir. Hatta çok da ifade edilmeyen bir tespit olarak, o dönemler sinema, roman ve çizgi sektörlerinde hakim olan pulp romanlar ve B sınıfı filmlerde kendini bulan "çabuk üret, hızlı tüket" anlayışının tam tersine Siegel ve Shuster'in Superman'in basit bir macerası üzerine 6 yıl kadar çalışmalarının bu maceranın ilk bakışta bile kendini belli etmesini sağladığı düşünülebilir.

Bir adım geriye atıp bakarsak Superman yaratcıları Siegel ve Shuster'a altın kapılar açmadı. Superman'in yayınlanmasının kesinleştiği dönemde Malcolm Wheeler-Nicholson artık National Allied Inc. ve Detective Comics Inc.'den ayrılmıştı. Siegel ve Shuster Donenfeld yönetimiyle basit bir anlaşma yaptılar. Detective Comics Inc. Superman'i yayınlayacaktı, yayın hakları Detective Comics Inc.'in olacaktı. Siegel ve Shuster 10 yıl boyunca yayınlanacak olan Superman hikayelerini yapılacak diğer bir kontrat ile sürekli yazıp çizecektiler. Bu taahütler karşılığında alacakları miktar ise 130 dolardı. Yanlış duymadınız, günümüz parasıyla 2000 dolara karşılık gelen 130 dolar karşılığında Siegel ve Shuster Superman'in haklarını Detective Comics Inc.'e devrettiler. 

Tabi ki Superman'in nelere yol açacağını Siegel ve Shuster bile tahmin edemezdi, tahmin etselerdi de bu anlaşmayı yapmazlardı. Bu anlaşma günümüzde hala süren bir hukuk savaşının başlangıcı olacaktı ama bu daha sonraki bir hikaye. Action Comics'in ilk sayısı çıktığında Siegel ve Shuster yıllardır üzerinde çalıştıkları eserlerini en sonunda yayınlatabilmenin ve hayatlarını kurtaracak, düzenli bir gelire sahip olmalarını sağlayacak  bir kontrat yapmanın mutluluğu içinde iki gençtiler sadece. 

Action Comics'in ilk sayısı ve Siegel ve Shuster ile yapılan anlaşma Harry Donenfeld'in birleştirdiği Detective Comics Inc.'deki ilk icraatıydı. Donenfeld açıkcası Action Comics'în ilk sayısını pek de beğenmemişti. Superman'i aşırı derecede uçuk bulmuştu. Editör Vincent Sullivan özellikle Superman'i kapakta kullandığı için ciddi bir fırça yedi. Superman bir süre Action Comics'in kapağında yer almadı.

Bu düşüncesine rağmen Donenfeld Siegel ve Shuster'i kendisi için çok avantajlı bir kontrat ile kendine bağladı. Bunun sonuncunda Superman'in yaratacağı hava şirketin büyümesindeki ilk adım olacaktı. Donenfeld belki  Wheeler-Nicholson gibi yaratıcı bir kişilik değildi, ama günümüzde çizgi roman bir endüstri haline geldiyse, Siegel ve Shuster ile yaptığı anlaşma sayesinde bunun önünü açmasıyla Donenfeld'in de bu dönüşümün Superman'i olduğunu kabul etmek lazım. 

Superman'in o gün halktan nasıl bir tepki aldığı konusunda çok belirli bilgilere ulaşmak zor. Ama bilinen Action Comics'in iyi bir satış rakamı yakaladığı ve satın alsın almasın insanların Superman'i sevdiği. Çizgi roman sektöründe Superman benzeri karakterlerin ortaya çıkması bu anlamda çok doğaldı, bu da hemen olmadı. Detective Comics Inc. bile benzer denemelere girmek için bir süre bekledi. 1939'a kadar Superman piyasadaki tek süper kahraman olmanın keyfini sürdü. 

Ama daha sonra hem Detective Comics Inc., hem de rakipleri Superman'i andıran süper kahramanları bir bir icat etmeye başladılar. Artık oyun Superman'in koyduğu kurallarla oynanmaya başlanacaktı. Yeni kahramanlar Superman ayarında olmasalar bile eski kahramanlardan çok farklıydılar.

Daha geriye gidip çizgi romanın dünü ve bugünüyle Action Comics'in ilk sayısına bakacak olursak, Superman'in ortaya çıkışının sektörde bugünkü resme gelmemizi sağlayacak büyük bir değişimin ilk adımı olduğu gün gibi açık görünüyor. Superman daha sonraları modernize edilen haliyle bile hep 1930'lar, 40'lar ve 50'ler Amerika'sının bir imgesiydi. Ama onun çizgi roman dünyasındaki değeri asla düşmedi. Bir çok özelliği yılları aşıp her dönemde her yaştan okuyucunun kalbini kazandı. Her zaman orjinal ve öncü oldu Superman. Çizgi roman okumaya başlayan herkesin ilk öğrendiği onun adıydı. 

Günümüzde geriye bakıldığında modern çizgi roman tarihinin başlangıç noktası olarak Superman'in ilk macerası gösteriliyor. Daha dar bir tanımlamada Action Comics #1'in çizgi romanın altın çağını başlattığı kabul ediliyor. Bu çağ 1950'lerin başına kadar sürecek, süper kahraman mitosunun ilk ürünlerinin verildiği ve Superman'in en önemli isimlerden biri olduğu bir çağ olarak tanımlanıyor. 

Action Comics'in ilk sayısı günümüzde en önemli ve en değerli çizgi roman sayısı olarak tanımlanıyor. 2010 yılında Action Comics #1'in oldukça iyi durumda korunmuş bir kopyası 1 milyon $ karşılığında el değiştirdi. Bu, tarihte bir çizgi romana ödenen en yüksek miktar. Daha önceki rekor da daha kötü durumda bir Action Comics #1'e aitti 317.000 $ ile. 

Maddi değerinin ötesinde Action Comis'in ilk sayısı Superman'in doğuşuna tanıklık etmesi vasıtasıyla her zaman çizgi roman sevenlerin kalbinde olan çok özel bir çizgi roman olacaktır.


Devamı:

Savaş Öncesi Büyüme Çabaları ve Rekabet

22 Kasım 2012 Perşembe

Superman I

Superman'in Doğuşu I

Jerome 1914 yılında Cleveland'da doğdu. Litvanya göçmeni Yahudi bir ailenin altı çocuğunun en küçüğüydü. Ortaokuldayken filmlere, çizgi roman ve karikatürlere ve o zamanlar yeni yeni moda olmaya başlayan bilim kurgu eserlerine meraklı sessiz bir çocuktu. Cosmic Stories isminde bir bilim kurgu fanzini çıkartıyordu ve bu fanzin  muhtemelen Amerikan bilim kurgu fanzinlerinin ilk örneklerindendi.

Liseye geçince okul gazetesinde karikatürler çizmeye başladı. 16 yaşında kendi gibi Doğu Avrupa'dan gelen Yahudi bir ailenin oğlu olan Joseph ile arkadaşlık etmeye başladı. Benzer şeylerden hoşlanıyorlardı. Çizmeyle yazmayla ilgiliydi ikisi de. 

Joseph Toronto'da doğmuş, ama ailesi çektikleri fakirlikten bir nebze kurtulabilmek için Cleveland'a taşınmıştı. Küçüklükten itibaren çizmeye meraklıydı o da ama ailesinin durumu sürekli çalışmasını gerektirmiş, çizmeye hiç vakit bulamamıştı.

Liseyi bitirdikten sonra ikili Cleveland School of Art'a devam etmeye ve birlikte çizimler yapmaya başladılar. Fanzinler çıkartıyorlar ve çizgi romanlar çiziyorlardı. Telepatik güçleri olan saçsız bir adamın dünyanın kontrolünü ele geçirmesiyle ilgili bir çizgi roman yazmışlardı. Esin kaynakları Nietzsche'nin Übermensch kavramıydı ve bu kötü kahramana Superman adını vermişlerdi. Bu kahramanı Jerome'un yayınladığı Science Fiction fanzininde çizdiler ilk defa.



İlk bakışta kurdukları karakter enteresan görünmüştü Jerome ve Joseph'e. Jerome'un babası bu karakteri yaratmalarından bir sene önce çalıştığı dükkandaki bir hırsızlık olayı esnasında kalp krizi geçirerek ölmüştü. Superman'in ilk kurgusu insanlığın bir adım ileri gitmesiyle alakalıydı Nietzsche felsefesini de işin içine katacak olursak.

Ama Jerome karakteri tekrar kurgulamaya girişti. Yeni kurguda Superman iyi bir kahramandı. Bu konudan hiç bahsetmese bile etrafındaki bir çok insan Superman'in iyi bir kahraman haline gelmesinde Jerome'un o zamanlar içinde bulunduğu ruh halinin ve babasının ölümün etkisi olduğunu düşündüklerini belirtirler.

Jerome kahramanı bugünkü formatına soktuktan sonra kahramanın ilk çizimlerini Joseph ile birlikte yaptılar. Kahramana bir de kimliğini gizlemek için bir alternatif kimlik buldular : Clark Kent. İlk çizimleri Consolidated Book Publishing isminde bir çizgi roman yayıncısına gönderiler. Consolidated işi beğendi ve ikiliye birlikte çalışabileceklerini ve bu çizgi romanın iş yapabileceğini düşündüklerini belirten bir mektup gönderirler. Ama yaklaşık aynı zamanda şirket çizgi roman yayınlama işinden vazgeçer.

Jerome ve Joseph bu durum karşısında yıkılırlar. Özellikle Joseph bu durumu zor kabullenir. Üzüntüsünden ve öfkesinden tüm çizimlerini -bazı kaynaklara göre- yakar ya da -bazı kaynaklara göre- yırtıp atar. Ellerinde sadece bir iki kapak çizimi kalmıştır. Joseph için Superman işi buraya kadardır.

Jerome bu noktada Superman'i daha benimser. Onun bırakmaya niyeti yoktur bu işin peşini. Başka çizerlerle görüşmeye başlar. Bu çizerler arasında okuldan arkadaşları olduğu gibi daha yaşlı, sektörün içinde çizerler de vardır. Bu çizerler arasında 30'ların ünlü kahramın Buck Rogers'ın çizeri Russell Keaton bile vardır. Keaton'ın Superman ile ilgili bir iki çizim bile yaptığı yıllar sonra Jerome'un arşivinden çıkan dökümanlar ve çizimlerden anlaşılacaktır.

Ama sonuçta hiç bir çizer ile anlaşamaz Jerome. İletişime geçtiği arkadaşları stil olarak Jerome'un düşündüğü şeye yakın hissetmezler kendilerini. Keaton ve diğer profesyonel çizerler ise adı sanı duyulmamış bir genç ile ortaklığı riskli görürler. Jerome bunun üzerine Joseph'i tekrar Superman üzerinde çalışmaya ikna eder. İkili tekrar işe koyulurlar.

Russell Keaton ile yaptıkları çizimlerde Superman'in geçmişi konusunda bir miktar bilgi ortaya koyulur. Kent ailesi Superman'i çocukken bulmuştur. Bilmedikleri bir dil konuştuğundan başka bir ülkeden gelen bir göçmen olduğunu düşünmüşlerdir. Aslında Superman gelecekten bir zaman makinasıyla gelen dünyadaki yaşayan son adamın oğludur. Bu karakter özellikleri aslında Jerome ile Joseph'in de yaşadığı göçmenlik olgusunu derinlerinde taşımaktaydı. Superman içinde yaşadığı toplum için bir yabancıydı aslında. Bu tema ilerki yıllarda Superman hikayelerinde çok önemli bir tema olacaktır.

Joseph ile Jerome tekrar çalışmaya başlayınca ikili karakteri biraz daha ileri götürürler. Superman'in bir kadına aşık olması gerekiyordur, onun için Lois Lane karakteri ortaya çıkar. İkili filmlere düşkündür ve karakterlerin isimleri dönemin sinemasının büyük isimleri Clark Gable'dan, Kent Taylor'dan, Lola Lane'den esinlenerek konulmuştur. Clark Kent ikili tarafından kurgulanırken karakter olarak bir miktar Jerome'a, fiziksel özellikler açısından da Joseph'e benzetilir. Superman ise fiziksel olarak Jerome'a benzeyecektir. Lois Lane'in karakteri dönemin B filmlerinin kadın gazeteci karakteri olan Torchy Blane'den esinlenerek oluşturulsa da kaderin cilvesi, fiziksel özellikleri de Jerome'un gelecekteki eşine benzeyecektir.

1935 yılında Joseph ve Jerome Lois Lane için bir çizim seansı yapmaya ve bu seansta bir model kullanmaya karar verirler. Bir Ohio gazetesinde daha önce tecrübesi olmayan, resim modelliği yapmak isteyen bir lise öğrencisi Jolan Kovacs'ın verdiği ilan dikkatlerini çeker. Joseph ilanı veren Jolan'ı arar ve bir seans ayarlarlar. Jerome Superman için, Jolan da Lois Lane için modellik yapar. Lois Lane karakterinin ilk çizimleri tamamen Jolan'ın fiziksel özelliklerini yansıtmaktaydı.

İkili Jolan ile uzun yıllar karşılaşmazlar. Jolan önce Joanne Carter ismiyle modellik yapmaya devam eder. İkinci dünya savaşı esnasında bir tersanede çalışır. Savaştan sonra New York'a taşınır Joanne. Bir gece bir baloda Jerome ile karşılaşır yıllar sonra. İkisi de daha önce evlenip boşamıştır. 1948 yılında evlenmelerine kadar giden bir ilişkiye başlarlar. Ve Jolan ile Jerome, Jerome ölene kadar, 48 yıl, evli kalırlar.

1937 yılı civarında Joseph ve Jerome okulu bitirip Cleveland'dan New York'a taşınırlar. Artık çizgi roman sektörünün kalbindedirler ve tanıdık bir şirkete de işler yapmaya başlarlar: National Allied. İkili National Allied'in genç çizerleridir. Binbaşı ikilinin işlerini beğenmiştir. Binbaşıya gönderdikleri ilk çizimleri bir paket kağıdına ve bir duvar kağıdının arkasına çizmişlerdir. Binbaşı ikiliye "İşiniz, çizimleriniz ve hikayeniz güzel, sizinle çalışacağız. Ama lütfen düzgün kağıda mürekkep ve kalemle çizim yapın" der. İkili New Fun dergisinde Henri Duval isimli korsan bir karakter ve daha sonra da Doctor Occult isminde doğa üstü güçleri olan bir dedektif yaratırlar. National Allied'ın yeni dergisi Detective Comics'in yıldızları ise bu ikilidir. Derginin en iddialı kahramanı Slam Bradley'i yaratırlar.

Her şey iyi gitmektedir ikili için ama Superman konusunda bir gelişme yoktur. National Allied'da daha çok kendilerinden istenen tarzda karakterler çizip yazarlar. Superman fikirlerini bir karikatür olarak çizip bir çok yayıncıya gönderirler. Artık karaktere son hali verilmiştir. Amerikan sirk kültüründeki Strong Man kavrayışında karşıt renklerden oluşan bir kıyafeti vardır. Göğsünde kocaman bir S sembolü yerleştirmiştirler. Karakter ayrıca bir pelerin giyiyordu, bu o zamanın çizgi roman kahramanları için de oldukça sıradışıydı. O zamana kadar yapılan herşeyden çok farklıdır Superman. Ama ikilinin her yerden aldıkları cevap aynıdır: ret.

1937 yılında yeni Action Comics için çalışmalar sürerken ikilinin hayatını ve çizgi roman tarihini değiştirecek bir şey olur. İlk işe başladığında National Allied'da kısa bir süre binbaşıyla çalışmış bir editör olan Sheldon Meyer Superman karikatürünü eline geçirir ve çok beğenir. Etrafındaki herkese bu genç çocukların iyi iş çıkarttıklarını ve karikatürlerinin çok iyi olduğunu söylemektedir.

Bir süre sonra Meyer karikatürü arkadaşı Max Gaines'e gösterir. Gaines de bir yayınevinde editör olarak çalışmaktadır. İşin ilginci Jerome ve Joseph karikatürlerini daha önce Gaines'e göndermişler ve red cevabı almıştırlar. Gaines bu fikrinden vazgeçmez ama belki de Meyer'in ısrarlarıyla karikatürü o zamanlar çıkaracağı yeni dergi için orjinal materyal arayan bir arkadaşına gösterir. Bu arkadaş ikilinin zaten iş yaptığı Harry Donenfeld'den başkası değildir ve çıkacak yeni dergi de Action Comics'dir.

National Allied'ın editörü Vin Sullivan yeni çıkacak dergi için karikatürü tekrar düzenlemelerini ve sayfada 8 panel olacak hale getirmelerini ister. Jerome ve Joseph karikatürü tekrar düzenlerler, ama kendi uygun gördükleri şekilde. Sayfa düzeni o zamanlar sık kullanılan formatın biraz dışındadır. Karikatürdeki panellerin birini kapak resmi olarak seçerler, büyütürler. Vin Sullivan kapak resmini riskli bulsa da olur verir.

Detective Comics Inc.'in dördüncü dergisi Action Comics 1938 yılının Nisan ayında, Haziran 1938 kapak tarihiyle ve tüm zamanların en çok bilinen çizgi roman kapağıyla çıkar. Çizgi roman, artık Detective Comics Inc. altında birleşmiş şirketin diğer yayınları gibi bir toplamadır. İlk macera Superman'in Jerome Siegel ve Joe Shuster imzalı ilk macerasıdır.



Devamı: Superman'in Doğuşu II

15 Kasım 2012 Perşembe

Yerinden Oynayan Taşlar

1937 yılında Detective Comics'in ilk sayısı çıktığında Malcolm Wheeler-Nicholson'ın başını çektiği çizgi roman şirketi aslında iki şirketten oluşuyordu.

National Allied Publications Malcolm Wheeler-Nicholson'ın ilk şirketiydi. New Fun Comics'in ilk altı sayısında ve Big Book of Comics'de bu şirketin adı vardı. 

Wheeler-Nicholson ikinci dergi New Comics için National Allied Newspaper Syndicate isminde ikinci bir şirket kurmuştu ve bu şirketin sadece ismi farklıydı. Ocak 1937'de New Comics'in ismi New Adventure Comics olarak güncellendi.

1936'da New Fun Comics, isim değişikliğiyle More Fun adını aldığında çizgi romanın künyesindeki yayıncı da More Fun Inc. oldu. İki sayı sonra More Fun More Fun Comics adını alacak ve yayıncı firma olarak 14. sayıya kadar More Fun Inc. görünmeye devam edecektir.

1936 yılının Kasım ayında Detective Comics için Detective Comics Inc. şirketi kurulurdu. Bu şirketin ortakları Wheeler-Nicholson, Wheeler-Nicholson'ın o dönem borcu olan yayıncı iş adamı Harry Donenfeld ve Donenfeld'in muhasebeciliğini yapan yakın arkadaşı Jack Liebowitz'di. Detective Comics'in ilk sayısında bu şirketin ismi ve editör olarak binbaşı Wheeler-Nicholson'ın adı yer almaktaydı.











Detective Comics Inc. kurulurken Wheeler-Nicholson diğer şirketlerini de Nicholson Publishing Company adı altında tek şirket olarak birleştirdi. Kasım 1936'dan sonra çıkan Detective Comics dışındaki tüm National Allied yayınları Nicholson Publishing Co., Inc. yayıncı adıyla yayınlandı.

Wheeler-Nicholson ve yayınları 1938 yılının Mart ayına kadar bu organizasyon yapısı içerisinde yayınlandılar.  Wheeler-Nicholson grubu üç dergi çıkartıyordu düzenli olarak: More Fun Comics, New Adventure Comics ve Detective Comics. Detective Comics aynı isimdeki şirket tarafından çıkartılırken diğer dergiler Nicholson Publishing Company adı altında çıkıyordu. 

Üç dergi de tarzlarını korudular bu sürede. More Fun Comics mizahi öğelere, Detective Comics gizemli dedektiflik öykülerine, New Adventure Comics ise macera öykülerine yer veriyordu. Üç dergide çalışan kadro da artık oldukça tecrübeli hale gelmişti. 

Detective Comics diğer dergilerden daha başarılıydı, daha düzenli çıkıyordu. Dergi ilk sayısından beri yaklaşık aynı isimleri koruyordu. Ed Winiarski ve Alex Lovy gibi yeni isimler 1937 yılı içerisinde Detective Comics sayfalarında çalıştılarsa da çok kalıcı olamadılar. Çekirdek bir ekiple üç dergi çıkarmasına rağmen şirket yine de ekonomik sıkıntılar sürüyordu. 

Dünyada ise yavaş yavaş artan bir gerilim vardı. İspanya iç savaşı ve Çin-Japon Savaşı bütün şiddetiyle devam etmekteydi, Almanya'dan sonra İtalya'da Milletler Cemiyetinden çekilmişti ve savaş artık çok da uzak değil gibi görünmekteydi. Ama tüm bu olanlar Amerika'ya oldukça uzaktaydı. 

1937 yılında Wheeler-Nicholson grubu yeni bir dergi fikri için çalışmaya başladı. Derginin adını hemen belirleyebildiler : Action Comics. Adventure, Fun ve Detective'in yanına uyacak bir isimdi bu. Bu isimde bir Ashcan Edition çıkarttılar hatta. Ashcan Edition 30'lu yıllarda sık rastlanılan bir formattı. Belirli bir dergi ya da  kahraman ismini gözüne kestiren yayıncılar bu isimde, çok hızlı üretilmiş ve sadece ismin telif haklarını korumaya yönelik sayılar çıkartırlardı. 1937 yılında National Allied Publications Action Comics adında bir Ashcan Edition çıkardılar. Sayının kapağı Detective Comics'in 2. sayısı için tasarlanmış fakat kullanılmamıştı. 



1938 yılının ilk ayları National Allied'ın ve çizgi roman dünyasının geleceğini kökünden değiştirecek olaylarla başladı.

National Allied çalışanları yeni dergi için beyin fırtınası yapıyorlardı. Fikirler yeni yeni ortaya çıkmaya başlıyordu. Elde henüz somut bir şey yoktu.

Bu esnada Harry Donenfeld, Malcolm Wheeler-Nicholson'a eşiyle birlikte Küba'ya bir gemi yolculuğuna çıkmasını ve burada yeni fikirler üzerinde düşünmesi için ön ayak olur. Wheeler-Nicholson geri döndüğünde büyük bir sürpriz ile karşılaşır.

National Allied'ın maddi sıkıntı içinde olduğu bir sır değildir. Ama işler 3 yıldır bir şekilde devam etmektedir. Ama 1938 yılı başında  Nicholson Publishing'in borçlarını ödemediği için iflası istenir. Şirketin en önemli iki varlığı yayınladıkları New Adverture Comics ve More Fun Comics dergileridir. Bu dergilere iflas mahkemesi el koyar. Malcolm Wheeler-Nicholson New York'a döndüğünde tanık olduğu manzara budur.

Şirketin resmi tarihi ekonomik durgunluğun şirketi bu şekle düşürdüğünü ve binbaşıyı şirketi satmak zorunda bıraktığını söylese de bazı çizgi roman tarihçileri bu gidişi Harry Donenfeld'in hızlandırdığını düşünmektedir. Çizgi romanın ortaya çıktığı bu yıllar konusunda uzman olan Gerard Jones'a göre Donenfeld sahibi olduğu basım şirketi Independent News'a olan borçlarından dolayı Wheeler-Nicholson'a icra mahkemesinde davayı açan kişiydi. Amacı Wheeler-Nicholson'ın Küba'da olmasından da faydalanarak tüm şirketi ve yayınları tek elde, kendi elinde toplamaktı.

Nasıl olursa olsun 1938 başında icra mahkemesi New Adventure Comics ve More Fun Comics'e el koydu. Bu dergilerin Mart tarihli sayıları yayıncı ibaresi olarak "...published monthly by A.I Menin, rec. Nicholson Publishing Co., Inc." içerdiler. A.I. Menin şirketin iflasına bakan icra hakimidir. Gerard Jones'a göre Menin Donenfeld'in Tammany Hall adı verilen Demokrat Partiye yakın bir klüpten arkadaşıydı. Bu yüzden bu iflas bu derece hızlı bir şekilde gerçekleşmişti.

İki yayını da Donenfeld Independent News adına satın aldı. Wheeler-Nicholson'ın elinden gelecek herhangi bir şey yoktu. İki seçeneği vardı. Ya kalan boçlarını da bir şekilde ödeyip yanında kalacak yazar ve çizerlerle sıfırdan başlamaya çalışacaktı. Şirket hala onundu, ama şirketin 3 yayını da elinden çıkmıştı. Bu olaydan sonra Donenfeld ile çalışması da çok mümkün değil gibiydi. O da yapabileceği ikinci şeyi yaptı. Şirketini Donenfeld'e More Fun Comics'in gelirlerinden bir yüzde karşılığında sattı.

Bu şekilde herşeyi başlatan adam Malcolm Wheeler-Nicholson adete kurulmasında büyük emeği olan çizgi roman dünyasını terketti. Kitaplar yazmaya döndü tekrar. 1968 yılında hayata gözlerini yumdu.

Wheeler-Nicholson denklemden çıktıktan sonra Donenfeld iki yayını da Detective Comics Inc. bünyesine aldı. İki derginin bir sonraki sayılarında Vincent Sullivan tek editör olarak görünürken yayıncı olarak da Detective Comics Inc. ibaresi bulunmaktaydı.

O dönemde çizgi romanların kapaklarına çıkışlarından iki ay sonrasının tarihini attıkları biliniyor. Bunun sebebi çizgi romanların genelde iki ayda bir ya da üç ayda bir çıkması ve çıktıktan sonraki ay "geçen ayın çizgi romanı" diyerek cazibesini kaybetmesini engellemekti. Aylık çizgi romanlar yaygınlaştıktan sonra da bu alışkanlık sürdü ve günümüzde de devam etmekte.

Buna göre iflasın ve satışın Mart1938'de, hatta büyük ihtimalle Şubat 1938'de tamamlanmış olduğu biliniyor. Mart 1938'de çıkan sayılara "Mayıs 1938" tarihi basılmıştı ve bu sayılar Detective Comics Inc.'in yeni çehresinin ilk sayılarıydı.

Devamı: Superman

11 Kasım 2012 Pazar

Çizginin Doğuşu V

Kalemler ve Kahramanlar


Malcolm Wheeler-Nicholson yönetimindeki National Allied 1937 yılında Detective Comis'i çıkartarak modern çizgi roman çağını gayrı resmi olarak başlattı. Kahramanlar çağının başlamasına daha bir süre vardı. Ama o zaman National Allied ailesi içerisinde yer alan isimler de birer kahramandı aslında. 

Malcolm Wheeler-Nicholson üzerine daha önce yazılandan da bildiğiniz gibi sadece parası olan bir patron değildi. Çizgi romanlar üzerine bir vizyonu olan ve bu işi seven yaratıcı bir kişilikti. İlk Detective Comics'deki iki uzun hikayeden biri olan ve özel dedektif Bruce Nelson'ı tanıtan "The Claws of the Red Dragon"'u da o yazmıştı. 

Vincent Sullivan derginin editörlerindendi. Henüz 26 yaşındaydı. Çizimler de yapıyordu. İlk Detective Comics'in kapağı onun elinden çıkmıştı. Bir süre daha National Allied için çalışacaktı. Çizgi roman tarihinin ilk yıllarının en büyük olayları onun editörlüğünde gerçekleşecektir. 

Sullivan daha sonra Natinol Allied'dan ayrılır. Kısa bir süre Columbia Comics'de çalıştıktan sonra savaş sonrası çizgi roman dünyasının oyuncularından biri olacak Magazine Enterprises'ı kurar. 1958'e kadar çizgi roman dünyasının içerisinde kalır. Magazine Enterprises kapandıktan sonra o da sektörden ayrılır.


Diğer bir editör Whitney Ellsworth'dü. Vincent Sullivan'in ve Wheeler-Nicholson'ın altında asistan editördü. National Allied'ın ilk yıllarında yardımcı editörlüğe yükselmişti. Bir ara National Allied'dan ayrıldı ve California'da yeni bir hayat kurmaya girişti. Ama New York'a geri dönerek National Allied'da tam zamanlı çalışmaya başladı. Ama  Detective Comics çıktığında ilk sayının editörlerinden biriydi. Bir süre sonra 1950'lerin ortasına kadar yürüteceği bir pozisyona, yönetici editörlüğe geldi. O dönemde Vincent Sullivan'da ayrılmıştı ve National'ın tahmin edilemeyecek kadar büyümesi onun editörlüğünde gerçekleşti.

Daha ilginç bir hikaye E.C. Stoner'ın hikayesidir. Stoner Pennsylvania'da bir maden kasabasında doğmuş siyahi bir Amerikalıdır. Küçük bir çocukken yerel bir mağazada çalışırken mağaza sahibi tarafından çizim yeteneği keşfedilmiştir. Birinci dünya savaşı için orduya yazılır ama savaşa gitmez. 1919'da Pennsylvania Güzel Sanatlar Akademisi'ne girer. 1922'de buradan ayrılır, evlenir ve New York Harlem'e taşınır. 1920'ler Harlem'i zencilerin artık kölelik düzeninin izlerini tamamen attıkları, hala birinci sınıf vatandaş olarak görülmedikleri ama kendi dünyalarında yaşamalarına artık daha az kişinin kötü gözle baktığı bir dönemdi. Bu esnada siyahi kültürün, edebiyatın, müziğin ve sanatın filizlendiği Harlem Rönesansı adı verilen bir devrin ortasında buldu kendini Stoner. Çizmeye yazmaya çalıştı elinden geldiğince. Çizgi roman endüstrisindeki ilk siyahi isim olduğunu söylemek yanlış olmaz herhalde. O dönem "comic shop" adı verilen ufak çizgi roman atölyeleri sektörün büyük bir bölümünü oluşturuyorlardı. Bu atölyelerde çizgi romanlar üretilip yayıncılara satılıyordu. Siyahi bir çizer için böyle bir stüdyo içerisinde yer almak çizdiklerini beyaz yayıncılara satmaya çalışmaktan çok daha kolaydı. Stoner da Harry A Chesler'ın bu tarz atölyesinde çalışır uzun süre. National Allied ile sıkı bir bağı yoktu. Detective Comics'in ilk sayısındaki Speed Saunders hikayesini yazdı ve eskizlerini çizdi. Daha sonra değişik çizgi romanlarda çizimler yaptı. Daha sonra Fawcett'e işler yapan Captain Marvel yazarı Otto Binder'ın atöylesinde bir süre çalıştı. 1950'lerde çizgi roman dünyasından çıktı. 

Creig Flessel fakir bir ailenin çocuğuydu. Manhattan'daki Grand Central Art School'da derslere katılmasına izin verilmesi karşılığında kapıcı olarak çalışmıştı. 1936 yılından itibaren National Allied için çalışmaya başladı. Bir çok sayıda yazarlık, çizerlik ve tarama yaptı. Bir çok ilk dönem National Allied kahramanın hikayeleri onun kaleminden çıkmadır. Sandman'in yaratıcılarından biri olarak geçer, ama bu Sandman'in ilk sayılarından bir çoğunu yazmasından dolayı yapılan bir yakıştırmadır. 

Vin Sullivan National Allied'dan ayrıldığında Flessel ile olan bağını da koparmadı. Flessel uzun süre Sullivan için işler yaptı. Sullivan'ın kurduğu Magazine Enterprises'da yardımcı editör pozisyonunda çalıştı. 50'lerde çizgi roman dünyasının içerisinde, çoğu imzasız bir çok iş yaptı. Daha sonra da çizerliğe devam ettiyse de ana çizgi roman akımının dışında kalmaya başladı yavaş yavaş. 2000'li yılların başında İnternet'in ortaya çıkması ve çizgi romanlar ile ilgili bilgi paylaşımın artmasıyla birlikte Flessel'in 30'lu ve 40'lı yıllarda yaptığı işler daha geniş kitleler tarafından bilinir oldu. Son yıllarını çizgi roman severlerin ilgisi üzerinde bir şekilde panellerde, konvansyonlarda geçirdi. 2008 yılında hayata gözlerini yumdu.

Bu öne çıkan isimler dışında Detective Comics'in ilk sayısında Sven Elven, Tom Hickey, Bill Patrick, Russell "Alger" Cole ve Homer Fleming isimleri künyede yer alan yazar ve çizerlerdi. Ayrıca tek sayfalık bir işiyle 30'ların ünlü karikatür sanatçısı Fred Schwab da dergide yer alıyordu.

Ayrıca derginin belki de en iddialı kahramanı Slam Bradley'i yazan ve çizen daha 23 yaşında iki kafadar da ekibin genç yetenekleriydi. Bu iki kafadar kısa zamandır National Allied'da çalışıyorlardı ama adları duyulacağa benziyordu.



E.C. Stoner

Devamı: Yerinden Oynayan Taşlar